Nagrada publike
Knjiga Film u svetlu estetike i metodike nastave filozofije nastala je u atmosferi svakodnevnog izlaganja mladih ekranima pametnih telefona, televizora i komjutera i nekritičkog prihvatanja ekranskih sadržaja.
Kritička misao kod mladih iz dana u dan sve više opada. Ako je tako, onda se treba vratiti na početak medija masovnih komunikacija, tj. na film i postaviti pitanje – kako koristiti film u podizanju posrnulog kritičkog mišljenja?
Da bi smo odgovorili na ovo pitanje, moramo prvo odgovoriti na pitanje – šta je film? Na ovo pitanje, koje se od Ričota Kanuda na ovamo opravdano postavlja, odgovorio sam u prvom delu ove knjige i taj odgovor je nastao u dijalogu sa relevantnom estetičkom i drugom teorijskom literaturom, kao i u neposrednom dijalogu na Paliću sa našim poznatim filmskim estetičarima i teoretičarima (prof. dr Ivana Kronja, dr Mihailo Vidaković i prof. dr Nikola Božilović), filmskim kritičarima (Nenad Dukić, Dinko Tucaković, Nebojša Popović, Bojan Bosiljčić, Milan Vlajčić itd), glumicama (Milena Dravić, Vera Čukić, Sonja Savić itd) i rediteljima (Srdan Golubović, Dejan Zečević itd.)
Prihvatajući stav da film može da ,,filozofira”, da prenosi filozofske ideje, i stav da se savremena nastava ne može zamisliti bez upotrebe nastavnih sredstava i pomagala, u drugom delu ove knjige (Film u svetlu metodike nastave filozofije) nastojao sam da pokažem (na konkretnim primerima) dva načina na koja se film može koristiti u nastavi filozofije.
Prvi način se sastoji u tome da učenici sami na svom kompjuteru pogledaju film (nekog velikog reditelja) u kome se može uočiti filozofski problem koji po planu i programu treba obraditi, a kada učenik na času ukaže na scene u kojima je on ilustrovan, profesor ih prikazuje i započinje diskusiju. Drugi način je da učenici, uz malu pomoć profesora-mentora, snimaju amaterske filozofske filmove u kojima se govori o nekim problemima mladih koje glavni i sporedni junaci rešavaju pozivajući se na mišljenja velikih filozofa.
U drugom delu ove knjige detaljno govorim o amaterskim pedagoško-filozofskim filmovima, tj. filozofski edukativnim filmovima koji su snimili moji učenici. Ako ove filmove, kao i druge amaterske filmove, posmatramo aksiološki, lako ih možemo svrstati u pseudoumetnost, zato što u zanatsko-estetskom smislu, u većini slučajeva, nisu na nivou pravih umetničkih filmova.
Međutim, ako amaterske filmove posmatramo iz perspektive ontologije stvaralačkog čina, onda oni nisu kič, jer nisu vođeni utilitarnim motivima, već dubokom potrebom njihovih autora da se na pravi ljudski način odnose prema životu. Zahvaljujući tim filmovima njihovi autori se, barem na kratko, ostvaruju kao slobodne, stvaralačke, kreativne ličnosti.
S obzirom da pedagoško-filozofski film pretenduje da se konstituiše kao novi filmski žanr, na kraju ove knjige izložena su dva scenarija (Kategorički imperativ i Misterija na jezeru) na osnovu koja će moji bivši učenici, sada diplomirani glumci, kamermani, montažeri i reditelji, snimiti svoja prva dva filma. Ako im pođe za rukom da u ova dva filma (Kategorički imperativ i Misterija na jezeru) ugrade estetsku vrednost uspešno kao što je to pošlo za rukom mnogim stvaraocima pripadnicima drugih žanrova, onda će se pedagoško-filozofski film konstituisati kao novi filmski žanr.
S obzirom da smatram da film jeste prava umetnost, ali, naravno, on pored estetske funkcije može da ima i mnoge druge (pegagošku, religijsku, političku, ideološku, zabavnu itd), i da budućnost umetničkog filma zavisi od festivala, trudio sam se da mladog čitaoca (kome je ova knjiga namenjena) svojim stavovima usmerim na umetnički film. Pripremu i štampu ove knjige omogućio je Grad Subotica.
Dragan Krstić
